Robotlar düşünmeye, para kazanmaya ve işbirliği yapmaya başladığında, 15 robot teknolojisi ve uygulama örneğinin analizi

Yazar: Heritage.Defi, kripto KOL

Derleyen: Felix, PANews (Bu makalede bazı kısımlar çıkarılmıştır)

“Herkes yapay zekanın neler yapabileceğini soruyor; fakat asıl soru, yapay zekanın bir fiziksel varlığa sahip olduğunda neler olacağıdır.”

Robotik alanındaki anlatı sonunda büyük bir dönüm noktasına ulaştı; sermaye ilgisi artıyor, ilgili anlatılar her zamankinden daha popüler, daha fazla inşa eden ortaya çıkıyor. Ancak robotik teknolojisi (özellikle şu anda yapay zeka ve Web3 ile birleştiğinde) hâlâ gelişiminin ilk aşamalarında.

Merkeziyetsiz robot ekonomisini tartışmadan önce, temel bir soruya cevap vermek gerekiyor: Robot tam olarak nedir?

Robot, belirli görevleri otonom veya yarı otonom şekilde yerine getirmek üzere tasarlanmış, programlanabilir bir makinedir. Sensörler, aktüatörler ve kontrol sistemleriyle çevresiyle etkileşime girer ve farklı koşullara uyum sağlar.

Kısacası, robotlar akıllı bir yardımcı oyuncak gibidir. Ona ne yapacağını söylersiniz, o da bunu hatırlar. “Gözleri” (sensörler) ile çevresini gözlemler, “elleri ve ayakları” (hareketli parçalar) ve bir “beyni” vardır; bu beyin, işi en iyi şekilde nasıl yapacağını belirler, örneğin temizlik, inşaat, hatta tek başına veya sizin yardımınızla dans etmek gibi.

Yıllar içinde robotik teknolojisi, fabrika robot kollarının ötesine geçti. Günümüzde robotlar çok çeşitli formlara ve bambaşka kullanım alanlarına sahip.

Aşağıda robotik teknolojisinin sınıflandırmaları ve gerçek dünyadaki uygulama örnekleri yer alıyor.

1. Endüstriyel Robotlar

Endüstriyel robotlar, yüksek hassasiyet ve yüksek tekrarlanabilirlik gerektiren otomasyon makineleridir; örneğin kaynak, boyama, montaj ve malzeme taşıma. Üretim ortamında çalışmak üzere tasarlanmışlardır ve genellikle CNC tezgahlar, konveyör bantlar ve otomatik depolama sistemleriyle birlikte çalışırlar.

2. Eklemli Robotlar

Eklemli robotlar, insan koluna benzeyen çok eklemli robotlardır ve bazen insan kolunun yeteneklerini bile aşarlar. On adede kadar döner ekleme sahip olabilirler, son derece esnektirler ve çok yönlü karmaşık hareketler yapabilirler. Otomotiv sektöründe montaj ve ayırma işlerinde sıkça kullanılırlar, dar alanlarda da çalışabilirler.

3. SCARA Robotlar

Seçici Uyumluluk Montaj Robot Kolu. Kendine özgü bir mekanik yapıya sahiptir; iki paralel kol, bir eklemde dik açıyla birleşir. Bu sayede SCARA robotlar yatay düzlemde hareket edebilir, yüksek hız ve güvenilirlikleriyle bilinirler. SCARA robotlar, üretim ve montaj süreçlerinde, örneğin alma ve yerleştirme işlemlerinde kullanılır.

4. Hizmet Robotları

Hizmet robotları evlerde, hastanelerde, otellerde çalışır; zemin temizlemekten paket taşımaya kadar çeşitli görevleri üstlenirler. İnsanlara yardımcı olmak için tasarlanmışlardır ve genellikle yarı otonom veya tamamen otonom şekilde çalışırlar. Bu robotlar, endüstriyel uygulamalardan ziyade gerçek dünyadaki pratik işlere odaklanır. Bazıları ev işlerinde yardımcı olur, bazıları lojistiği optimize eder, bazıları ise müşteri hizmeti sunar.

Hizmet robotu örnekleri:

• Temizlik robotu: Geleneksel Roomba örnektir; zeminleri temizlemek için otonom olarak gezinir ve engellerden kaçar.
• Dağıtım robotu: Depolarda, hastanelerde ve hatta yemek dağıtım hizmetlerinde kullanılır; insan müdahalesi olmadan verimli şekilde malzeme taşır.
• Tıbbi robot: Hassasiyetin kritik olduğu, insan ellerinin yeterince sabit olmadığı durumlarda tıbbi robotlar devreye girer. Gerçekten hayat değiştirebilirler.

5. Keşif Robotları

Aşırı ortamlar için tasarlanmış keşif robotları, bilim insanları ve mühendislerin insanlar için çok tehlikeli veya uzak olan yerleri araştırmasına yardımcı olur. Bu robotlar zorlu koşullarda çalışmalı ve araştırma ile teknolojik ilerleme için kritik veriler toplamalıdır.

Keşif robotu örnekleri:

• Mars keşif araçları: NASA’nın “Perseverance” ve “Curiosity” araçları Mars yüzeyinde ilerleyip toprağı analiz eder ve geçmiş yaşam izlerini arar.
• Derin deniz dalgıçları: Alvin ve Triton gibi derin deniz dalgıçları, dalgıçların ulaşamayacağı derinliklerde türler ve batıklar keşfeder.

6. İnsansı Robotlar

Bazı robotlar yalnızca insan işlerini yapmakla kalmaz, aynı zamanda insanlara benzer bir görünüme sahiptir. İnsansı robotlar, insan hareketlerini, ifadelerini ve hatta konuşmalarını taklit eder; bu nedenle müşteri hizmetleri, araştırma ve hatta arkadaşlık alanlarında faydalıdır.

Bu robotlar insan vücuduna benzer şekilde tasarlanır; kolları, bacakları ve bazen tuhaf yüz ifadeleri vardır. Genellikle yapay zeka ile donatılmıştır; dili anlayabilir, duyguları tanıyabilir ve insanlarla doğal şekilde etkileşime girebilirler.

İnsansı robot örnekleri:

• ASIMO: İki ayaklı bir robot; yürüyebilir, koşabilir ve hatta içecek servis edebilir.
• Atlas: Boston Dynamics’in geliştirdiği parkur robotu; hareketleri sıradan bir robottan çok bir süper kahramana benziyor.

7. Eğitim Robotları

Bazı robotlar araba üretir, bazıları ise düşünce inşa eder. Eğitim robotları, öğrencilere programlama, mühendislik ve yapay zekayı bizzat deneyimleme fırsatı sunarak STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) alanlarını daha cazip hale getirir. Bu robotlar, sınıflar ve araştırma laboratuvarları için tasarlanmıştır; etkileşimli şekilde programlama, robotik ve problem çözme becerileri öğretir. Öğrencilerin eğlenirken karmaşık kavramları anlamalarına yardımcı olur.

Eğitim robotu örnekleri

• LEGO Mindstorms: Başlangıç seviyesindeki öğrenciler için uygun bir robot seti; öğrenciler kendi robotlarını inşa edip programlayabilir.
• NAO Robotu: Dünya genelindeki sınıflarda kullanılan bir insansı robot; programlama, yapay zeka ve insan-makine etkileşimi öğretiminde kullanılır.

8. Arkadaşlık Robotları

Her robot iş için tasarlanmamıştır; bazıları arkadaşlık için üretilmiştir. Arkadaşlık robotları duygusal destek, eğlence ve hatta terapi sunar; yaşlı bakımı, ruh sağlığı ve günlük etkileşimlerde önemli rol oynar. Bu robotlar, insanlarla sosyal veya terapötik etkileşim kurmak için tasarlanmıştır. Yapay zeka, yüz tanıma teknolojisi ve bazen evcil hayvan gibi yumuşak bir dış kabuğa sahiptirler, bu da onları daha çekici kılar.

Arkadaşlık robotu örnekleri

• Paro: Hastane ve huzurevlerinde stresi azaltmaya yardımcı olan robotik bir fok.
• Lovot: Sahibiyle duygusal bağ kurmak için tasarlanmış küçük, sarılabilir bir robot.

9. Otonom Mobil Robotlar

Otomatik sürüş araçları artık uzak bir hayal değil; yollarda, depolarda ve hatta teslimatlarda kullanılıyorlar. Otonom araçlar (AV’ler), AI, kameralar ve sensörler sayesinde insansız şekilde çalışır; ulaşım, lojistik ve endüstri alanlarında önemli rol oynar.

Bu araçlar çevrelerini algılayıp sürüş kararlarını otonom olarak verir; insan müdahalesine gerek yoktur. Lidar, GPS ve gerçek zamanlı veri işleme ile çevreye tepki verirler.

Otonom araç örnekleri:

• Otonom otomobiller: TSL, Waymo gibi şirketler tam otomatik sürüşü halka açık yollarda uygulamaya çalışıyor.
• Otonom dronlar: Gözetim, teslimat ve hatta tarım alanında kullanılır.
• Otomatik forkliftler: Depolarda yüksek hassasiyetle yük taşımak için kullanılır.

10. İşbirlikçi Robotlar

İşbirlikçi robotlar, insanlarla güvenli şekilde yan yana çalışabilir; tekrarlayan görevleri üstlenerek insanların daha üst düzey işlere odaklanmasını sağlar. Geleneksel endüstriyel robotların aksine, işbirlikçi robotlar sensörler ve kuvvet sınırlama özellikleriyle donatılmıştır; ciddi kazaları önler.

İşbirlikçi robotlar, insanlarla aynı çalışma alanını paylaşabilir; üretim, montaj ve hatta sağlık hizmetlerinde yardımcı olur. Programlaması kolay, son derece esnek ve büyük altyapı değişiklikleri gerektirmeden otomasyon isteyen şirketler için idealdir.

İşbirlikçi robot örnekleri:

• Standard Bots RO1: Mekanik atölyeler için en gelişmiş altı eksenli işbirlikçi robot; birinci sınıf hassasiyet, AI destekli otomasyon ve programlama gerektirmeyen kolay kullanım sunar. CNC tezgah işlemlerinden hassas montaja kadar her işi yapabilen çok yönlü bir robottur.
• Universal Robots UR Serisi: Sektörün en popüler işbirlikçi robotları; tak-çalıştır kolaylığı ve esnek dağıtımıyla bilinir.
• Rethink Robotics Sawyer: Montaj ve kalite kontrol alanında hassas işlerde ün kazanmıştır.

11. Sürü Robotları

Sürü robotları, küçük ve bağımsız robotlardır; arı kovanı gibi iletişim ve koordinasyon kurarak, tek bir makinenin başaramayacağı karmaşık görevleri yerine getirirler. Karınca, arı ve kuşlardan ilham alırlar; toplu hareket, uyum ve problem çözme yeteneğine sahiptirler.

Sürü robotlarının temelinde sayı ve takım çalışması yatar. Tek bir lider yerine, basit kuralları takip ederek akıllı, dağıtık bir sistem oluştururlar. Bir robot arızalansa bile diğerleri çalışmaya devam eder.

Sürü yeteneğine sahip robot örnekleri

• Kilobots: Toplu davranış ve kendi kendini organize etme araştırmalarında kullanılan mikro araştırma robotları.
• Harvard RoboBees: Arı davranışını taklit ederek tozlaşma ve arama-kurtarma için tasarlanmış mikro uçan robotlar.
• Festo BionicAnts: Sürü zekasıyla işbirliği yaparak görevleri tamamlayan robot karıncalar.

12. Yumuşak Robotlar

Yumuşak robotlar, sert çerçeveleri bir kenara bırakıp esnek ve yumuşak malzemeler kullanır; böylece uzayabilir, bükülebilir ve çevreye uyum sağlayabilirler. Biyolojiden ilham alırlar; hareketleri ahtapota benzer, kırılgan nesneleri tutmak ve öngörülemeyen ortamlarda gezinmek için idealdirler. Geleneksel motor ve dişliler yerine, hava basıncı, sıvı hareketi ve akıllı malzemelerle şekil değiştirip ortama uyum sağlarlar.

Yumuşak robot örnekleri

• Octobot: Görsel sanat eserlerinden ilham alan tamamen yumuşak bir robot; esnekliğe odaklanır.
• Yumuşak robot tutucular: Gıda işleme ve hassas dokunuş gerektiren tıbbi uygulamalarda kullanılır.
• Festo Biyonik Yumuşak El: İnsan gibi nesneleri tutabilen, yumuşak ve uyumlu parmaklara sahip bir robot el.

13. Nano Robotlar

Nano robotlar mikroskobik düzeyde çalışır; kanınızda yüzebilecek veya moleküler düzeyde kirleticileri parçalayabilecek kadar küçüktür. Bilim kurgu gibi görünse de, özellikle tıp ve çevre bilimlerinde gerçek uygulamalara yaklaşıyorlar.

Bu ultra küçük makineler, hassasiyetin kritik olduğu yerlerde yüksek kaliteli işler yapabilir. Çoğu hâlâ araştırma ve geliştirme aşamasında; ancak ilaç taşımadan endüstriyel temizlik gibi birçok alanı değiştirme potansiyeline sahipler.

Nano robot örnekleri (prototip ve teorik)

• DNA nano robotları: DNA zincirlerinden yapılan mikro robotlar; ilaçları GPS ile yönlendirilmiş bir enjektör gibi belirli hücrelere taşıyabilir.
• Mikrobiyal robotlar: Kanda hareket edip zararlı bakterileri yok etmek için tasarlanmış kavramsal nano robotlar.
• Çevre temizleme robotları: Moleküler düzeyde su ve havadaki kirleticileri parçalayabilen teorik nano robotlar.

14. Yeniden Yapılandırılabilir Robotlar

Yeniden yapılandırılabilir robotlar, göreve göre kendi şekillerini değiştirebilir. Bazı modüler robotlar, yüksek teknoloji LEGO blokları gibi birleştirilebilir; bazıları ise sökülmeden şekil değiştirebilir.

Bu dönüşebilen makineler, esneklik ve uyum gerektiren senaryolarda mükemmel performans gösterir; ayrıca kendi başlarına yeniden yapılandırılabilirler. Bu yetenekleri sayesinde birçok alanda vazgeçilmez araçlar haline gelirler.

Yeniden yapılandırılabilir robot örnekleri

• Roombots: Sandalye, masa veya ihtiyacınız olan herhangi bir mobilyaya dönüşebilen, sonra yeni bir şekle bürünebilen değişken mobilya robotları.
• Molecubes: Küp şeklinde robotlar; dönebilir, hareket edebilir ve hatta kendini kopyalayabilir; kendi kendini inşa eden makinelerin yolunu açar.
• PolyBot: Modüler bir harika; yılan gibi kıvrılıp sürünebilir veya yeni şekiller oluşturabilir, engebeli arazilerde kolayca hareket edebilir.

15. Kartezyen Robotlar

Gantry robotlar olarak da bilinen Kartezyen robotlar, üç boyutlu bir ızgara üzerinde çalışır. Esneklikleri, doğrusal hareket üzerinde hassas kontrol sağlar. Alma-bırakma işleri, CNC işleme ve 3D baskıda kullanılır.

Tarihsel olarak robotlar, verilen komutları yerine getirmek için tasarlanmıştı. Eskiden robotlar, çok itaatkâr işçiler gibi sadece söylenenleri yapardı; ne eksik ne fazla. Ancak artık yalnızca hareket etmekten düşünmeye doğru evriliyorlar.

Yapay zeka sayesinde robotlar artık bir araçtan çok bir takım arkadaşı gibi; düşünmeye, öğrenmeye, uyum sağlamaya ve işbirliği yapmaya başlıyorlar.

Bir sonraki evrim yalnızca mekanik değil, aynı zamanda bilişsel olacak. Yapay zeka, robotik ve Web3 birleştiğinde yepyeni şeyler ortaya çıkıyor.

Kendi başına çalışabilen, düşünebilen ve trade yapabilen bir makine ekonomik varlığı; işte OpenMind’ın devreye girdiği nokta.

• Openmind, robotik teknolojiyi AI bilişi ve merkeziyetsiz zekayla birleştirerek robotların nasıl öğrendiğini, uyum sağladığını ve işbirliği yaptığını yeniden tanımlıyor; bunu şu yollarla gerçekleştiriyor:
• Merkeziyetsiz bilişsel katman: Openmind, robotların merkezi veri adalarına bağlı kalmak yerine merkeziyetsiz ağda paylaşılan zekaya güvenli şekilde erişmesini sağlıyor. Bu, daha hızlı öğrenme, daha güvenli koordinasyon ve daha otonom kararlar demek.
• Genel yapay zeka entegrasyonu: Openmind, robotlar için genel yapay zeka geliştiriyor; akıl yürütebilen, plan yapabilen ve önceden programlanmış görevlerin ötesine geçebilen akıllı varlıklar yaratıyor.
• Robotik ve Web3 entegrasyonu: Yapay zeka robotik teknolojisini blok zinciri doğrulamasıyla birleştirerek, Openmind robot ekosistemleri arasında şeffaflık, doğrulanabilirlik ve birlikte çalışabilirlik sağlıyor.
• Ekonomik avantajlar: Openmind, robot ekonomisi çağını başlatıyor; akıllı robotlar otonom şekilde hizmet sunabiliyor, görevleri yerine getirebiliyor ve hatta trade yapabiliyor; makine odaklı üretkenliğin yeni bir alanını açıyor.

Openmind, akıllı makinelerin beynini inşa etmeye odaklanırken, XMAQUINA ise ekonomi ve sahiplik katmanını inşa ederek gücü halka geri veriyor.

XMAQUINA bir DAO’dur; misyonu, robotların, insansı makinelerin ve fiziksel yapay zekanın kullanımını daha demokratik hale getirmektir. DAO, özel robot şirketlerine yatırım, gerçek dünya varlıkları ve şifreleme varlıkları dahil olmak üzere çoklu varlıklar portföyüne sahiptir.

XMAQUINA, geliştiricilerin ve topluluğun SubDAO’lar (belirli varlık DAO’ları) oluşturmasını, belirli makine varlıklarını veya robot şirketlerini birlikte sahiplenmesini ve zincir üstü yönetişim sağlamasını amaçlayan bir “makine ekonomisi başlatma platformu” vizyonuna sahiptir.

XMAQUINA, robotik ve fiziksel yapay zekanın gelişimine küresel topluluğun (yönetişim, yatırım, ortak sahiplik) katılımını teşvik etmeye çalışıyor; bunu büyük şirketlerle sınırlı tutmuyor.

Robotik teknolojisinin gelişimi geçici bir hype döngüsü değil. Yapay zeka, otomasyon ve merkeziyetsiz sistemlerin üç büyük gücünün birleşimidir.

Geleneksel robotlar verimliliği artırdı; yeni nesil robotlar ise emeği, sahipliği ve değer yaratımını değiştirecek. Bunu erken kavrayanlar, yalnızca akıma kapılmakla kalmayacak, aynı zamanda yeni makine ekonomisinin inşasına katkı sağlayacak. Anlatı başladı, altyapı oluşuyor.

İlgili okuma: Robot ekonomisi kriptoda yeni popüler seçenek haline geliyor, 12 popüler konsept coin’e genel bakış