Şifreleme varlıkları, Özel Anahtar kontrolünde olduğuna göre, neden yasal olarak kendi kendine saklama hakkının onaylanması gerekiyor?

Yazı: Zhang Feng

Son yıllarda, kripto varlıkların yaygınlaşmasıyla birlikte, kendi kendine saklama (yani kişisel olarak özel anahtarları kontrol ederek dijital varlıkları yönetme) finansal özerkliği güvence altına almanın önemli bir yolu haline gelmiştir. Gold Finance'in haberine göre, Beyaz Saray'ın yayınladığı en son dijital varlık raporu, bireylerin dijital varlıkları kendi kendilerine saklama haklarını açıkça desteklemekte ve Kongre'ye bu hakkı onaylayacak yasalar çıkarması önerilmektedir. Rapor ayrıca, kripto karıştırıcılar, gizlilik paraları ve sıfır bilgi kanıtları gibi gizliliği artıran teknolojilerin kullanıcıların yasal haklarını korurken, aynı zamanda yasa dışı failler tarafından kara para aklama faaliyetlerinde kötüye kullanılabileceğini de kabul etmektedir. Tornado Cash davasını örnek olarak ele alacak olursak, federal savcılar bu gizlilik protokolünün on milyarlarca doları aklamak için kullanıldığını iddia ederken, kurucu Roman Storm sadece açık kaynak kodunu yayınladığını ve kullanıcıların protokolü nasıl kullanacaklarını kontrol etmediğini savunmuştur.

Bu rapor geniş tartışmalara yol açtı. Birçok kişi sorguladı: Kripto varlıkların özünün “özel anahtar kontrolü” olduğunu düşünürsek, neden yasal olarak kendi kendine saklama haklarının onaylanması gerekiyor? Gelin bunu tartışalım.

1. Özel anahtar kontrolü ile yasal onay arasındaki öz yönetim haklarının temel farkı

Kripto varlıkların teknik temeli blok zinciri ve kriptografidir. Özel anahtar, varlıklara erişim ve transfer için tek belge olarak esasen bir teknik araç üzerindeki kontrolü temsil eder. Özel anahtara sahip olmak, gerçek anlamda varlık üzerinde tasarruf yetkisine sahip olmayı ifade eder; ancak bu kontrolün hukuki anlamda bir hakla eşdeğer olup olmadığı daha fazla analiz gerektirir.

Gerçek durum vs. hukuki durum. Özel anahtar kontrolü, varlık mülkiyetini teknik yollarla sağlamak anlamına gelen bir gerçek durumdur. Örneğin, birinin Bitcoin özel anahtarına sahip olması, üçüncü bir tarafın müdahalesine gerek kalmadan işlemleri bağımsız bir şekilde gerçekleştirmesine olanak tanır. Ancak, bu gerçek kontrol otomatik olarak hukuki tanınma elde etmez. Hukuki durum ise, hak sahipliği, koruma kapsamı ve başvuru yollarını belirlemek için yazılı yasa veya emsal kararlar aracılığıyla netleştirilmelidir. Örneğin, geleneksel mülkiyet hukukunda, gayrimenkul üzerindeki mülkiyetin tescil sistemi aracılığıyla onaylanması gerekir; benzer şekilde, kripto varlıkların kendi kendine saklanma hakkının hukuki olarak tanınmaması durumunda, bu kontrol yalnızca teknik düzeyde kalır ve sistemsel bir güvenceye sahip olmaz.

Yasal onay. Özel anahtarın kontrolü kendisi tarafsızdır: hem yasal işlemler için kullanılabilir hem de yasadışı faaliyetlere (örneğin, kara para aklama veya hacker hırsızlığı) karışabilir. Yasal onay, kendi kendine saklama hakkını belirleyerek, yasal sahipliği yasadışı eylemlerden ayırmayı amaçlar ve iyi niyetli sahipler için meşruiyet sağlar. Örneğin, eğer yasalar kendi kendine saklama hakkını net bir şekilde belirliyorsa, bir birey özel anahtarını kaybettiğinde veya çalındığında yasal olarak hak iddia edebilir; aksi takdirde, yasalar bunu onaylamazsa, varlıkların mülkiyeti tartışmalı hale gelebilir ve hatta yasadışı olarak kabul edilebilir.

Özel koruma. Özel anahtar kontrolü, teknik olarak başkalarının erişimini dışlayabilse de, daha karmaşık ihlal durumlarıyla başa çıkamaz. Örneğin, bir üçüncü taraf özel anahtarı dolandırıcılık, zorbalık veya teknik açıklar yoluyla elde ettiğinde, yalnızca teknik yöntemlerle kayıpları geri almak zorlaşır. Yasal olarak tanınan kendi kendine saklama hakkı, başkalarının ihlalini yasaklama, yasadışı varlık transferlerini geri alma ve yargı veya idari makamların müdahalesini talep etme haklarıyla özel koruma sağlar. Bu koruma, mülkiyet hukukundaki “özel mülkiyet” kavramına benzer ve teknik kontrolle ikame edilemez.

Hukuki yardım. Özel anahtar kontrolü hukuki destekten yoksun olduğunda, ihtilaflar sırasında hak arama zorluğuna neden olabilir. Örneğin, öz yönetim altındaki varlıklar yasadışı olarak transfer edildiğinde, mağdurlar hukuki süreçlere dayanmak zorunda kalır; eğer hukuk öz yönetim haklarını onaylamıyorsa, mahkemeler bu duruma dayanamayabilir ve hatta yasal geçerliliğini reddedebilir. Tersine, hukuk onaylandığında, hukuki yardıma temel sağlayabilir, bu da ihlal eden tarafın varlıklarının dondurulması, geri verilmesi veya tazminat ödenmesi gibi durumları içerir. Beyaz Saray raporu, bu hukuki boşluğu doldurmak amacıyla Kongre'nin yasama yapmasını önermektedir.

İkincisi, hukukun henüz doğrulamadığı kendi kendine saklama haklarının olası etkileri

Eğer kendi kendine yönetim hakları uzun süre hukuki gri alanda kalırsa, sadece kişisel haklar zarar görebilir, aynı zamanda teknolojik yenilik ve piyasa gelişimini de engelleyebilir.

Hakların korunmaması, yasal destek alınamamasına neden olabilir. Kripto varlıkların merkeziyetsiz yapısı, onları geleneksel finans sistemiyle çelişkiye sokmaktadır. Birçok yargı alanında, dijital varlıkların tanımı konusunda yasal belirsizlikler bulunmaktadır ve kendi kendine saklama, “resmi olmayan” veya “korunmasız” bir eylem olarak değerlendirilebilir. Örneğin, bazı ülkelerde, mahkemeler özel anahtarlarla ilgili davaları incelerken, “hukuki dayanak eksikliği” nedeniyle yardım sağlamayı reddedebilirler. Hatta, bazı düzenleyici kurumlar, kendi kendine saklamayı yasa dışı finansal faaliyetlerle ilişkilendirerek, iyi niyetli sahiplerin mal varlıklarının dondurulması veya el konulması riskiyle karşılaşmasına yol açmaktadır. Yasal onayın eksikliği, esasen özel anahtar kontrolünün güvenliğini zayıflatmaktadır.

Hukuk, kripto varlık haklarının kullanımını etkileyen yasalar bile çıkarabilir. Hükümet, finansal istikrarı korumak veya yasadışı faaliyetlerle mücadele etmek amacıyla, kendi kendine saklama ile ilgili sınırlayıcı düzenlemeler getirebilir. Örneğin, bazı ülkeler gizlilik paralarını yasaklamayı veya özel anahtarların belirli kurumlardaki yedekleme gereksinimlerini talep etmeyi önermiştir. Bu tür politikalar piyasanın düzenlenmesini amaçlasa da, bireylerin mülkiyet haklarına aşırı müdahale edebilir. Eğer yasalar kendi kendine saklama hakkını açıkça belirtmiyorsa, bireyler bu tür düzenleyici önlemlere karşı koyamayabilir. Beyaz Saray raporunun Kongre'ye yasama önerisinde bulunmasının nedeni, düzenleyici hedeflerin korunurken kamu otoritesinin özel alana aşırı müdahale etmesini önlemektir.

Piyasa güveni ve kurumsal risk. Hukuki belirsizlik, piyasa katılımını engelleyebilir. Kurumsal yatırımcılar ve bireysel kullanıcılar, haklarının korunamayacağı endişesiyle kendi kendine saklamaktan kaçınabilir ve merkezi platformlara güvenmek zorunda kalabilirler; ancak bu, FTX'in çöküş olayının tekrar yaşanmasına neden olabilir - kullanıcı varlıkları kötüye kullanılabilir veya kaybedilebilir. Hukukun kendi kendine saklama haklarını onaylaması, piyasanın kripto teknolojiye olan güvenini artırabilir ve merkeziyetsiz finansın sağlıklı gelişimini teşvik edebilir.

Üç, kendi kendine yönetim hakkını tanımak mutlak özgürlük anlamına gelmez.

Vurgulamak gerekir ki, yasal olarak kendi kendine saklama hakkının tanınması, bireylere sınırsız özgürlük verilmesi anlamına gelmez. Herhangi bir hakkın kullanımı, başkalarının haklarına ve kamu yararına zarar vermemek koşuluna bağlıdır.

Hakların kötüye kullanılmasını yasaklamak. Kendine ait yönetim hakları, kara para aklama, terörizmin finansmanı gibi yasalara tabidir. Örneğin, bireylerin kripto varlıkları kullanarak yasadışı işlemler yapması durumunda, yasama organları hala yasalara dayanarak ilgili teknik yöntemler ile varlıkları sınırlama, dondurma veya geri alma hakkına sahiptir. Yasal düzenlemeler, kendine ait yönetim haklarını onaylamakta ve tam tersine, yasal ile yasa dışı davranışlar arasında bir ayrım sağlamakta, yasadışı olanlara sığınak sunmamaktadır.

Kamusal yarar dengesi. Hükümet, finansal istikrarı, vergi adaletini veya ulusal güvenliği korumak için kendi kendine saklama üzerinde makul bir düzenleme yapma yetkisine sahiptir. Örneğin, büyük işlemlerin bildirilmesi veya adli soruşturmalara işbirliği yapılması gibi. Beyaz Saray raporu ayrıca, dijital varlık yeniliğinin “sorumlu” bir temele dayanması gerektiğini vurgulamakta ve kendi kendine saklama hakkının yasal olarak tanınmasının özünün bireysel özgürlük ile kamusal yarar arasında bir denge aramak olduğunu belirtmektedir.

Teknoloji ve hukukun iş birliği. Kripto varlıkların geleceği, teknoloji ve düzenin ortak evrimine bağlıdır. Özel anahtar kontrolü, merkeziyetsiz bir teknolojik temel sağlar, hukukun onayı ise toplumsal mutabakat altında bir düzen çerçevesi oluşturur. İkisi birbirini tamamlamalıdır ki “teknoloji ile güçlendirme” ve “hakların korunması” sağlansın.

Kripto varlıkların özel anahtar kontrolü elbette bir teknik devrimin yansımasıdır, ancak yalnızca teknolojiye güvenerek hak sahipliği, hukuki çözüm ve kamu yararının dengesi gibi karmaşık sorunları çözemeyiz. Beyaz Saray raporu, kendi kendini yönetme hakkını desteklemekte ve yasaların onaylanması çağrısında bulunmaktadır; bu da teknik gerçeklerin hukuki duruma dönüştürülmesi gerektiğini fark etmesindendir ki, gerçek mülkiyet hakkı güvencesi sağlanabilsin. Dijital çağda, hukuk teknolojik yenilikten uzak kalmamalı, aksine bireylerin dijital varlık üzerindeki özerkliğini korurken, bunların kullanımının toplumun genel yararıyla uyumlu olmasını sağlayacak uyumlu bir kurumsal çerçeve oluşturmaya aktif olarak katılmalıdır. Ancak bu şekilde, kripto varlıklar teknik deneylerden olgun bir ekonomik altyapıya geçebilir.