Kaldıraç nedir? Kaldıraçla işlem yapmak ne anlama geliyor? Yüksek kaldıraçlı yatırım araçları nelerdir?

Question

Yatırımlarda kaldıraç: kazançları artıran çift taraflı bir kılıç. Birçok borsa yatırımcısı, esasen menkul kıymet kredileri ve günlük işlemler aracılığıyla kaldıraçlı işlemler kullanıyor. Hayal et! Piyasa beklentilerin gibi davranırsa, kaldıraç kazançlarını olağanüstü bir şekilde katlayabilir.

Ama dikkat edin, kaldıraç aynı zamanda riski de önemli ölçüde artırır. Piyasa beklenmedik bir dönüş yaparsa, sadece kazancınız kaybolmakla kalmaz, aynı zamanda tüm başlangıç sermayenizi de kaybedebilirsiniz.

Kaldıraçla işlem yapmak ne demektir?

Kaldıraçla işlem yapmak esasen ticaret için “borç para almak” demektir. Sınırlı bir sermaye ile getirileri maksimize etme hedefiyle, çok daha büyük pozisyonları kontrol etmek için küçük bir marj kullanıyorsunuz. Arşimet'in kaldıraç prensibi ile keşfettiği gibi, “bana bir destek noktası verin, dünyayı hareket ettireyim”. Finansal piyasalarda, kaldıraç gücü gerçekten etkileyici. Eğer 100.000'iniz varsa ve 900.000 borç alıyorsanız, toplam 1 milyon yatırım yapıyorsunuz ve 10 kat kaldıraç kullanıyorsunuz.

Ortak kaldıraç araçları şunlardır:

Finanse edilmiş hisse alımı: daha fazla hisse satın almak için brokera borç para istemek.
Türevlerin kullanımı: vadeli işlemler, opsiyonlar veya CFD'ler gibi, yerleşik kaldıraç taşır.

Şirketler, kaldıraçlı işlemler için borç finansmanı da kullanır. Kişisel düzeyde bile, bir evi ipotekle satın almak bir kaldıraçlı işlemdir…

Robert Kiyosaki, “Zengin Baba Yoksul Baba” kitabının yazarı, bir keresinde şöyle yorumladı: krediler mutlaka pasif değildir; eğer esnek bir ipoteği iyi kullanmayı biliyorsanız, parayı başka amaçlar için çıkarabilir ve hatta bir evi yenileyip kiraya verebilirsiniz, o zaman bunun bir varlık mı yoksa pasif mi olduğunu söyleyebilirsiniz?

Kaldıraç büyüsü, nakit kullanarak sürekli bir gelir akışı yaratmaktır.

Kaldıraç Prensibi

Kaldıraçtan bahsettiğimizde, marjdan bahsetmemiz gerekir. İkisi birbiriyle ilişkilidir, ancak farklı kavramlardır.

“Kaldıraç aslında borç üstlenmeyi ifade ederken, marj yatırımcının bir pozisyonu sürdürmek için teminat olarak yatırması gereken paradır”.

Prensibi daha iyi anlamak için, Tayvan endeksinin vadeli işlemleri ile bir örneğe bakalım:

Son zamanlarda kapanış fiyatının 13.000 puan olduğunu ve her puanın 200 değerinde olduğunu varsayalım. Bir sözleşmenin toplam değeri şöyle olacaktır:

13.000 puan × 200/puan = 2.600.000

Bu, eğer bir vadeli işlem sözleşmesi satın alıyorsanız, 2,6 milyon değerinde bir varlığa yatırım yaptığınız anlamına gelir.

Vadeli işlemler ticaretinde, tam değeri ödemeniz gerekmez, sadece bir teminat ödemeniz yeterlidir. Eğer teminat 136.000 ise, kaldıraç oranınız şöyle olur:

Toplam değer ÷ Marj = 2.600.000 ÷ 136.000 ≈ 19,11 kat

Bu, yalnızca 136.000 ile 2,6 milyon değerinde varlık kontrol ettiğinizi gösterir, neredeyse 20x kaldıraç kullanıyorsunuz.

Kaldıraç getirileri ve riskleri:

Senaryo 1: Endeks %5 artıyor, kazancın: (13.650 - 13.000) × 200/punkt = 130.000

136.000 başlangıç sermayesi ile 130.000 kazandın, yaklaşık %96'lık bir getiri!

Senaryo 2: Endeks %5 düşerse, kaybınız: (13.000 - 12.350) × 200/punkt = 130.000

Neredeyse tüm başlangıç sermayeni kaybettin.

Gördüğünüz gibi, kaldıraç ne kadar yüksekse, potansiyel kazançlar ve riskler de o kadar büyük olacaktır. Bu nedenle, kaldıraç oranını azaltmak ve riski düşürmek için daha fazla teminat yatırmanızı öneririm. Ayrıca, kayıpları sıkı bir şekilde kontrol etmek için zarar durdurma emirleri belirlemek de çok önemlidir.

Kaldıraçlı ticaretin riskleri

Kaldıraçlı ticaret son derece risklidir, özellikle piyasanın şiddetli dalgalanmaları sırasında, bu durumda “zorla tasfiye” gerçekleşebilir. Yatırımcı hızlı bir şekilde fon ekleyemezse, aracı kurum kendi zararlarını önlemek için pozisyonu zorla tasfiye edecektir; bu duruma “tasfiye” veya “marjin çağrısı” denir.

Birçok genç, “kazanırsam, çok kazanırım; kaybedersem, parayı geri koymam gerekmiyor” zihniyetiyle kaldıraç kullanma eğilimindedir. Ama piyasa acımasızdır.

Gerçek bir tasfiye vakası var; 2022'de “yüksek kaldıraçla Bitcoin alma” canlı yayını sırasında, çoğunlukla kripto para vadeli işlemleriyle işlem yapan Satto adlı bir Koreli YouTuber tasfiye yaşadı ve birkaç saat içinde 10 milyon dolardan fazla kaybetti. BTC'nin yükselebileceğine bahis oynadı ve fiyat 41.666 iken 25 kat kaldıraçla uzun pozisyonlar açtı, ancak daha sonra Bitcoin 40.000 doların altına düştü. Hatta daha fazla kaldıraçlı pozisyon ekledi ve bu başka bir tasfiyeye yol açtı.

Bu hikaye, ne üzerinde işlem yaparsak yapalım, yönetemeyeceğimiz kadar fazla kaldıraç kullanmanın ve olgunlaşmamış stratejilerin ölümcül hatalar olduğunu hatırlatıyor.

Kaldıraç avantajları ve dezavantajları

Avantajlar

Sermaye verimliliğinde artış: Kaldıraç, küçük yatırımcıların daha az sermaye ile daha büyük değerlerde yatırım yapmalarını sağlar, işlem maliyetlerini düşürür ve sermaye verimliliğini artırır.
Kazanç Amplifikasyonu: Kaldıraçsız, sermaye ve işlem yapılan ürün eşdeğerdir. Kaldıraç ile, 100 doları 1.000 veya hatta 10.000 dolarlık ürünlerle işlem yapmak için kullanabilir, potansiyel kazançları çarpabilirsiniz.

Dezavantajlar

Daha yüksek risk ve tasfiye olasılığı: Kaldıraçlı yatırımlarda, kaldıraç ne kadar yüksekse, pozisyonun oranı da o kadar yüksek olur. Bu nedenle, aynı pozisyonda, kaldıraç oranı ne kadar yüksekse, tasfiye olasılığı da o kadar yüksek olur.
Kayıpların Amplifikasyonu: Eğer bir işlem kayıplar yaratıyorsa, kaldıraç bunları amplifiye ederek hesapta daha büyük kayıplara yol açar. Bu nedenle, riski iyi yönetmek ve kaldıraç kullanıldığında stop-loss belirlemek önemlidir.

Kaldıraçlı yatırım araçları

Kaldıraçlı yatırım araçları, yatırımcıların nispeten küçük bir sermaye ile daha büyük bir piyasa değerini kontrol etmelerine olanak tanır.

Başlıca vadeli işlemler, opsiyonlar, kaldıraçlı ETF'ler ve CFD'ler dahil edilmiştir. Ayrıca, borsa piyasasında menkul kıymet ödünç verme de bir tür kaldıraçlı işlemdir.

1. Vadeli İşlemler

Vadeler, her iki tarafın belirli bir gelecekteki tarihte önceden belirlenmiş bir fiyattan alım veya satım yapmayı taahhüt ettiği sözleşmelerdir. İşlemler, standartlaştırılmış sözleşmeler aracılığıyla vadeli işlem borsalarında yoğunlaşır. Örneğin, birçok çok uluslu şirket, işlem riskini azaltmak için vadeleri kullanır. Alt varlıklar döviz, emtia, borsa endeksleri vb. olabilir. Yaygın vadeler şunları içerir:

Metaller (altın, gümüş, alüminyum)
Endeksler (Dow Jones, S&P 500, Nasdaq, Hang Seng)
Tarım ürünleri (buğday, soya, pamuk)
Enerji (petrol, doğalgaz, ham petrol, kömür)

2. Seçenekler

Seçenekler, yatırımcıların gelecekte belirli bir fiyattan ürün satın almasına veya satmasına olanak tanıyan sertifikalardır. Gelecek sözleşimlerinden farklı olarak, gelecekte fiyat artışlarını bekliyorsanız almak, fiyat düşüşlerini bekliyorsanız satmak gibi oldukça basit işlemler yapılırken (, seçenekler kullanım fiyatları, sözleşme çarpanları ve diğer unsurları içerir ve hatta getiri oranlarını ve seçenek konumlandırmasını anlamayı gerektirir, bu da onları daha karmaşık hale getirir.

) 3. Kaldıraçlı ETF'ler

ETFs pazarında sıkça “Kaldıraçlı ETF”, “2x Kaldıraçlı, 1x Ters ETF”, “2x Yönlü Günlük ETF” gibi terimler görüyoruz. Bunların hepsi kaldıraçlı ticaret fonlarıdır.

Kaldıraçlı ETF'ler daha agresif yatırımcılar için uygundur. Ancak, eğilimli piyasalarda olağanüstü iyi performans gösterirken, yan yatışlı veya dalgalı piyasalarda getirileri olumlu etkilemediği net bir şekilde anlaşılmalıdır. Bu nedenle, genellikle kısa vadeli stratejiler için kullanılırlar.

Ayrıca, kaldıraçlı ETF'ler “yüksek işlem maliyetleri” nedeniyle eleştirilmektedir; genellikle vadeli işlemler ticaretine göre 10-15 kat daha fazladır. Belki de vadeli işlemleri doğrudan satın almak daha kârlı olur? Elbette, bazıları kullanım kolaylığını bir faktör olarak değerlendirebilir; bu durumda, lütfen belirtilen özelliklere dikkat edin.

4. Fark sözleşmeleri ###CFDs(

CFD'ler şu anda yabancı broker platformlarında en yaygın ticaret şeklidir. Gerçek varlığa sahip olmadan veya karmaşık değer ödünç alma işlemleri yapmadan, her iki yönde )uzun, kısa( basit bir şekilde işlem yapmayı sağlar ve vadeli işlemler gibi likidasyon tarihleri olmadan rollover sorunlarını önler. CFD'ler standartlaştırılmış sözleşmeler değildir ve merkezi borsalarda işlem görmezler. Farklı platformlar tarafından sunulan şartlar değişiklik gösterebilir, daha çeşitli ürünler ve daha esnek sözleşme spesifikasyonları ile.

CFD'ler, marj sistemi aracılığıyla hisse senetleri, değerli metaller, emtialar, endeksler, dövizler ve kripto paralar gibi çeşitli küresel varlıklarla işlem yapmayı sağlar.

Örneğin, bir Amazon hissesi 113,19 dolar ise, Mitrade platformunda 20x kaldıraç seçtiğinizde, sadece 5,66 dolar ile bir Amazon hissesi işlemi yapabilirsiniz.

Hangi kaldıraç aracını seçerseniz seçin, kaldıraç kullanmak borç para almak anlamına gelir ve yatırımcılar tasfiye riski konusunda dikkatli olmalı ve yeterli fon hazırlamalıdır. İster 1x ister 20x kaldıraç seçin, fiyat belirli bir noktaya ulaştığında otomatik olarak pozisyonları kapatmak için önceden stop-loss ve take-profit ayarlamalısınız, böylece karları güvence altına alabilir veya kayıpları sınırlayabilirsiniz.